Mỗi khi nhắc đến rượu vang ai cũng sẽ nghĩ đến hương vị của nó như thế nào. Liệu rằng có bao giờ bạn đã tìm hiểu về các nút chai rượu được gắn ở trên chưa? Trong đó, mỗi một loại nút rượu vang sẽ có ý nghĩa và công dụng riêng. Hãy cùng LastCall tìm hiểu về các loại nút chai rượu ngay bây giờ nhé.
1. Nút bần
Nút bần (cork) chính là dạng nút chai rượu được sử dụng phổ biến nhất hiện nay. Trong khoảng ở thế kỷ thứ 1 trước Công nguyên, một chai rượu được tìm thấy ở Ephesus – thành phố của Hy Lạp. Nó đã được niêm phong bằng một loại nút được làm từ vỏ cây sồi. Hiện nay, nút bần đang được sử dụng để đóng chai rượu, đây là dạng nút chai bảo vệ hương vị rượu vang tốt nhất.
Ưu điểm
Số lượng cây sồi trên thế giới hiện có khoảng 2,4 triệu ha. Hơn một nửa trong số đó được thu hoạch nhằm sử dụng để chế biến chai rượu vang đến từ Bồ Đào Nha. Đối với tuổi thọ của cây sồi lên tới 200 năm, một cây có thể thu hoạch đủ để làm hàng ngàn nút chai rượu vang.
Hơn nữa, nút bần chính là vật liệu có thể tái tạo 100% khi được xử lý đúng cách như khử trùng, đun sôi hay xử lý bằng nước đun sạch,… Đặc biệt hơn là nút bần khá nhẹ, nổi trên mặt nước được, có tính chống cháy và chống quá trình lão hóa của rượu. Từ đó, làm cho hương vị rượu vang ngon hơn. Bên cạnh đó, tính đàn hồi của nút bần sẽ làm cho cổ chai rượu sẽ được bịt kín và giữ oxy ở bên trong không ra ngoài.
Nhược điểm
Bên cạnh ưu điểm kể trên thị nút bần có một số nhược điểm nhỏ khác mà có thể bạn chưa biết. Cụ thể, khi nút bần gặp hợp chất hóa học 2, 4, 6 trichloroanisole hoặc TCA sẽ làm cho nút chai sinh ra một số loại nấm. Từ đó, gây ra mùi ẩm ướt hoặc mùi mốc đến rượu. Vì thế, các nút bần được kiểm soát chặt chẽ trong quá trình sản xuất. Nếu như chất TCA trên 10% thì sẽ ảnh hưởng nghiêm trọng và làm rượu bị nhiễm độc. Tỷ lệ tốt nhất của chất TCA trong nút bần khoảng 3% – 7%.
Do tính đàn hồi sau khi xử lý của gỗ, một số cork sẽ dễ bị vỡ vụn theo thời gian. Đôi khi phần vụn này sẽ sót ở đáy chai rượu. Hoặc thậm chí trong quá trình mở nút chai rượu, phần vụn của gỗ cũng dễ phạm vào rượu. Để tránh tình trạng này, khi phục vụ rượu vang người ta hay sử dụng decanter để lọc cặn còn sót lại.
2. Nắp vặn
Nắp vặn với tiếng Anh là Screw Cap. Nắp vặn xuất hiện thay thế cho những nhược điểm của nút bần mang lại và còn giúp giảm chi phí đóng chai. Khi mới xuất hiện, một số nút vặn đã làm cho rượu bị nhiễm độc. Sau đó, nắp vặn được thiết kế gồm nắp nhôm lót bằng nhựa bên trong và tích hợp với phần vỏ (kim loại hoặc giấy chuyên biệt) nhằm ôm sát đỉnh cổ chai để đảm bảo hương vị rượu ở bên trong.
Ưu điểm
Nắp vặn không xảy ra hiện tượng nhiễm độc bởi chất hóa học TCA. Hơn nữa, nắp vặn có tuổi thọ cao và tồn tại lâu hơn, tiết kiệm chi phí sản xuất. Đồng thời, dễ mở dễ đóng nút khi sử dụng, không có tác động mùi của nút chai và ổn định trong việc bảo quản rượu như để đứng hoặc để ngang đều được…
Nhược điểm
Trước đây mọi người hay quan niệm rượu vang xịn hay rượu vang rẻ thường được nhận diện qua nắp rượu. Vì thế, những chai rượu vang đắt tiền hiện nay thường dùng nút bần hơn nắp vặn. Đây cũng chính là một nhược điểm mà người ta ít sử dụng nắp vặn.
Ngoài ra, nắp vặn gây ra nhiều tranh cãi khi hạn chế sự tiếp xúc của oxy với rượu vang nên làm giảm tuổi thọ của rượu vang. Do đó, nhiều người ủng hộ nút bần hơn vì chất liệu đàn hồi tự nhiên. Tuy nhiên, cũng có ý kiến trái chiều cho rằng nắp vặn có vỏ bọc bên ngoài cứng cáp nên bảo vệ tốt hơn.
Mặc dù vậy, một vấn đề khác về nắp vặn đó là chất liệu nhôm làm nắp vặn và nhựa PVC làm lớp lót có ảnh hưởng đến môi trường. Lý do là hai hợp chất này không thể phân hủy, mặc dù có thể tái chế.
3. Nút chai tổng hợp
Nút chai tổng hợp trong tiếng Anh gọi là Synthetic Cork. Đây là những nút chai được làm từ nhựa polyetylen. Nút chai nhựa tổng hợp thường dễ uốn cong, tạo được độ xốp tự nhiên như nút bần. Hợp chất nhựa sinh học làm nút chai được làm từ ethylene – dùng để chế biến nguyên liệu thô tái tạo như mía.
Ưu điểm
Nút chai rượu tổng hợp có ưu điểm là cũng khó bị nhiễm độc bởi hợp chất TCA, rất bền và không bị biến chất. Bên cạnh đó, nút chai tổng hợp không dễ bị vỡ hoặc để lại cặn bên trong. Đặc biệt hơn là giá thành rẻ hơn các loại trên.
Nhược điểm
Do nút chai tổng hợp được làm từ nhựa gốc dầu nên quá trình phân hủy lâu hơn. Tuy nhiên, nút chai này có thể tái chế sử dụng.
Khi sử dụng nút chai tổng hợp sẽ rất khó để mở, một số loại nắp có thể không thể đóng lại sau khi sử dụng. Điều này làm cho quá trình bảo quản bất tiện.
Một số loại nắp chai tổng hợp còn có mùi nhựa rất khó chịu. Điều này sẽ gây ảnh hưởng đến hương vị rượu vang.
4. Một số nút chai rượu khác
Ngoài các nút chai kể trên còn có một số loại nút chai khác như:
- Zork: Đây là nút chai rượu bằng nhựa, đóng kín bằng một dải nhựa kín. Điểm đặc biệt của nút chai Zork là dải nhựa sẽ cuộn quanh đỉnh chai và dễ dàng mở ra, cũng như đóng lại.
- Vino Seal: Nút chia này còn được gọi là Vino Lok dạng thủy tinh. Tuy nhiên sau khi bàn giao cho nhà sản xuất kinh Preciosa của Séc vào năm 2003, Vino Seal được đổi thành nhựa hoặc nhôm để đảm bảo hơn.
- Helix: Đây là dạng nút chai xoắn ốc phổ biến. Hiện nay đang được sản xuất bởi Amorim của Bồ Đào Nha và nhà sản xuất chai thủy tinh Owens tại Illinois.
- Nắp chai vương miện: Đây là loại nắp chai được sử dụng phổ biến cho các dòng bia hiện nay. Nắp chai vương miện được sản xuất theo phương pháp truyền thống để giúp bịt kín chai rượu.
Nhìn chung, nút chai rượu có rất nhiều loại với ưu và nhược điểm riêng. Dựa theo mục đích sử dụng mà các nhà sản xuất lựa chọn nút chai rượu phù hợp nhé.
